Tempelhofer Feld. Berlin
- Rysunki: M-OST Małgorzata Zmysłowska
- Wsparcie merytoryczne: Joanna Erbel, Thomas Guethler
- Konkurs ideowy: 2025
Wizja Tempelhofer Feld to coś w rodzaju „dywanu pomysłów” na przyszłość – oparta nie tyle na konwencjonalnych metodach planowania, ile na partycypacyjnych rozwiązaniach odpowiadających na potrzeby miejskiej, wielogatunkowej wspólnoty. Rozwiązania te nie dają się w pełni ująć w ramach tradycyjnych przestrzennych czy czasowych metod planowania urbanistycznego i krajobrazowego.
Potrzebna jest zmiana perspektywy – spojrzenie na naturę jako nowy sposób ogrodnictwa (i planowania), jak proponuje Gilles Clément w Mądrości ogrodnika:
„Od teraz chodzi o to, by zaangażować się w to, co żywe. Przyjrzeć się temu z bliska i poznać. Zaprzyjaźnić się.”
W 1832 roku Caspar David Friedrich malował Das Große Gehege, rozległy, pozornie naturalny, a jednak ukształtowany przez człowieka krajobraz zalewowy. Takie otwarte widoki, często obecne w jego obrazach, to nie tylko pejzaże, ale „krajobrazy duszy” wskazujące na głębszą tęsknotę – już wtedy zagrożoną w XIX wieku.
Tempelhofer Feld jest takim miejscem tęsknoty, redefiniującym relację między naturą a wszechobecnym miejskim krajobrazem. Rozległe, otwarte widoki sięgające horyzontu oferują wizualną ucieczkę od intensywności miasta i pozwalają ludziom doświadczyć nocnego nieba przy minimalnym zanieczyszczeniu światłem – co korzystne jest nie tylko dla oczu, ale także dla zdrowia psychicznego, wspierając spokój, wolność i poczucie więzi ze światem.
Wizja Tempelhofer Feld jako „mieszkania dla wszystkich” jest manifestem przestrzennym i politycznym. Poszerza rozumienie mieszkania i przestrzeni publicznej jako rozszerzonej przestrzeni życia dla każdego — niezależnie od pochodzenia, kontekstu kulturowego, statusu społecznego, a nawet gatunku — obejmując również nie-ludzkich „mieszkańców” Tempelhofer Feld (pola byłego lotniska).
„Holobiont” — termin wprowadzony przez biolożkę Lynn Margulis — składa się z trzech greckich elementów: Hólos (όλος) oznaczającego wszystko, całość, cały; bíos (βίος) oznaczającego życie; oraz óntos (όντος) oznaczającego byt, istotę. Oryginalnie odnosił się do systemu biologicznego składającego się z eukariotycznego organizmu gospodarza i wielu prokariotycznych gatunków, które żyją z nim blisko razem.
„Mieszkanie dla wszystkich” jest zorientowane na potrzeby tego holobiontu, czyli rosnącej „zbiorowej istoty żywej”. Może stać się modelem zrównoważonego rozwoju miejskiego, łączącego wartości społeczne, ekonomiczne i ekologiczne.
1 – Kuchnia, jadalnia:
Miejski ogród, podniesione grządki, sady, ogródki działkowe, pawilony kawiarniane, miejsca na piknik
2 – Wiesebaden (kąpiele na łące):
Budki lęgowe, ogrody deszczowe, indywidualne nasadzenia drzew i krzewów
3 – Przestrzenie wyciszenia:
Lasy Miyawaki z polanami o różnym charakterze, miejsca do siedzenia, place zabaw lub stoły do tenisa stołowego
4 – Salon TV, „Fern-sehen” (patrzenie w dal, też na panoramę z wieżą telewizyjną):
Amfiteatr, przestrzeń wydarzeniowa, place zabaw lub stoły do tenisa stołowego
Otwarty ideowy konkurs i dyskusja na temat przyszłości Tempelhofer Feld w 2025 roku — serdeczne podziękowania dla Joanny Erbel i Thomasa Guethlera za ich wsparcie i cenne wskazówki.
